چرا گپ ایجاد می شود؟

گپ ها به دلایل بنیادی و تکنیکالی ایجاد می شوند. به عنوان مثال، اگر گزارش درآمدی یک شرکت بسیار بیشتر از حد انتظار باشد، ممکن است سهام شرکت در روز بعد گپ داشته باشد. این بدان معنی است که قیمت سهام بالاتر از بسته شدن روز قبل باز شد و در نتیجه گپ ایجاد کرد. اخبار دیگری مانند اخبار و گزارش های مهم تقویم اقتصادی، اخبار سیاسی بسیار مهم ،تنش یا جنگ میان کشورها و غیره می تواند منجر به گپ قیمتی شود.

در بازار فاركس گپ ميتواند به دو دليل ايجاد شود. اول به دليل تعطيلی شنبه و يكشنبه بازار فاركس است. در اين دو روز تعطيلی اتفاقاتی مانند اخبار های سياسی يا اقتصادی يا تنش و جنگ ميان كشور ها میتواند باعث ايجاد گپ قيمتی در نماد های فاركس شود  به طور مثال در 12 مارس 2023 اخبار ورشكستگی بانک های آمريكايی در روز شنبه و يكشنبه باعث ايجاد ضعف دلار شد و نماد های مرتبط با دلار مانند يورو دلار EURUSD ، دلار ين USDJPY, طلا XAUUSD و… در روز دوشنبه با گپ قيمتی شديدی نسبت به روز جمعه باز شدند. بنابراين دليل اول گپ قیمتی در فارکس خبر های فاندامنتالی و تكنيكالی در روز تعطيل شنبه و يكشنبه است.

دليل دوم انتشار اخبار مهم تقويم اقتصادی است. در بازار فاركس ممكن است اخبار مهم اقتصادی در زمان مشخص خود مانند نرخ بهره يا تورم يا NFP آمريكا و… خيلی ضعيف يا خيلی قوی بر خلاف پيش بينی ها منتشر شود، در چنين زمان هايی به دليل اينكه حجم معاملاتی در كسری از ثانيه به اوج خود می رسد و باعث می شود در يک سمت عرضه يا تقاضا شديد به وجود بيايد در نتیجه گپ قيمتی در نماد های مرتبط ایجاد می شود.تصور كنيد خبر نرخ بهره بانک مركزی آمريكا در ساعت 17 به وقت تهران منتشر شود و بر خلاف انتظارات اين بانک نرخ بهره خود را افزايش دهد در نتیجه ارزش دلار آمریکا بیشتر می شود در چنين لحظه ای ممكن است در نماد های مرتبط با دلار با توجه به اينكه تقاضا شديدی برای خريد دلار آمریکا به وجود مي آيد در نماد های EURUSD ، دلار ين USDJPY, طلا XAUUSD و… در كندل بعد از انتشار خبر نسبت به كندل قبل از انتشار خبر گپ قيمتي را مشاهده كنيد.

گپ صعودی و نزولی

گپ صعودی زمانی رخ می دهد که قیمت باز شدن کندل بالاتر از قیمت بسته شدن کندل قبلی باشد.

گپ نزولی زمانی رخ می دهد که قیمت باز شدن کندل کمتر از قیمت بسته شدن کندل قبلی باشد.

بازار سهام و گپ

گپ قیمتی در بازار سهام رایج است زیرا معاملات معمولاً فقط بین ساعات تعیین شده بازار بسته به معاملات بورسی که انجام می شود رخ می دهد. به عنوان مثال، سهام شرکت آمریکایی مانند APPLE  فقط بین ساعت 18 تا 12:30 بامداد به وقت تهران باز است.به دلیل تعطیلات روزانه در تصویر اول چندین گپ در سهام APPLE وجود داشت.

حتی اگر معاملاتی در غیر از این ساعات انجام شود، نمودارها به روز نمی شوند. بنابراین بین ساعات 12:31 بامداد تا 17:59 فاصله وجود دارد. در این مدت ممکن است قیمت های خرید و فروش تغییر کند و این تغییر در قیمت باز شدن روز بعد منعکس می شود.

فارکس و گپ

اگرچه بازارهای فارکس 24 ساعته است، اما در تعطیلات آخر هفته در روزهای شنبه و یکشنبه بسته هستند. با این حال، بازار فارکس فقط برای معامله گران خرده فروش بسته است. بانک‌های بزرگ و صندوق‌های سرمایه گذاری ممکن است همچنان در آخر هفته معامله کنند و این معاملات گپ ایجاد می‌کند.گپ ها بر اساس اخبار بنیادی در دوره ای که بازارها به روی معامله گران خرده فروش بسته هستند ایجاد می شوند، اما ممکن است بر اساس عوامل تکنیکال مانند شکست ها نیز باشد. بنابراین، اگرچه معمولاً در روزهای هفته هیچ گپ قیمتی در بازار فارکس وجود ندارد به غیر از زمان انتشار اخبار مهم تقویم اقتصادی، اما در تعطیلات آخر هفته رایج است. 

به طور کلی، همه بازارهایی که ساعات بازار تعیین شده دارند، اغلب در معرض گپ های قیمتی بین ساعات معاملاتی و ساعات غیرمعاملاتی هستند.

انواع گپ

گپ متداول(Common Gap)

گپ متداول معمولا بدون هيچ رويدادی مهمی ايجاد می شود و همانطور که از نام آن پیداست بسیار رایج هستند. بيشتر در بين تعطيلات رخ می دهد مثلا تعطيلات شنبه و يكشنبه فاركس يا تعطيلی يک ساعته روزانه طلا و نفت و شاخص بورسیو...اين نوع گپ چون مقدار ان خیلی کم است معمولا سريع پر می شوند.

گپ های متداول معمولاً همان چیزی است که تکنیکالیست های بازار از آن به عنوان گپ های پر شده یاد می کنند. این مطلب به زمانی اشاره دارد که قیمت به جایی که گپ ایجاد شده است باز می گردد. به عنوان مثال، اگر سهام APPLE در روز دوشنبه در 158.00 دلار بسته شود، و سپس APPLE روز بعد با 158.30 دلار باز شود، قیمت روز سه‌شنبه تمایل دارد به سطح قیمت 158 دلار برسد.

گپ شکست (Breakaway Gap)

گپ شکست اصطلاحی است که در تحلیل تکنیکال استفاده می شود که حرکت قوی قیمت را در برخورد با سطوح حمایتی یا مقاومتی مشخص می کند. قیمت از طریق یک گپ از حمایت یا مقاومت عبور می کند. گپ های شکست اغلب در اوایل یک روند، زمانی که قیمت از محدوده رنج خارج می شود دیده می شود. این نوع گپ همچنین می‌تواند با شکست انواع دیگری از الگوهای تکنیکال مانند مثلث، گوه، فنجان و دسته، یا الگوی سر و شانه‌ رخ دهد.

گپ شکست با حجم بیشتر از حد متوسط، تمایل قوی در جهت گپ را نشان می دهد. افزایش حجم در این نوع گپ به تأیید اینکه حرکت قیمت احتمالاً در جهت شکست ادامه خواهد داشت کمک می کند. اگر حجم در گپ شکست کم باشد، احتمال شکست فیک بیشتر است. شکست فیک زمانی اتفاق می‌افتد که گپ قیمتی بالاتر از مقاومت یا پایین‌تر از سطح حمایت باشد، اما نتواند قیمت را حفظ کند و به محدوده معاملات قبلی بازگردد.

گپ خستگی(Exhaustion Gap)

زمانی كه يک روند صعودی يا نزولی خوبی وجود دارد و در جهت روند قبلی گپ قيمتی ايجاد شود اما افزايش حجم معاملات قابل توجهی رخ ندهد نشانه هايی از گپ خستگی است.گپ خستگی نشان می دهد روند فعلی به اوج خود رسيده است و ديگر توان ادامه روند فعلی نيست و معامله گران بازار در حال تغيير روند هستند.گپ خستگی يکی از بهترين نوع گپ برای معامله گران است زيرا كه هشدار پايان يک روند و تغيير روند را به معامله گران ميدهد.

فلسفه گپ خستگی این است که تعداد معامله گران روند فعلی به طور مثال روند صعودی است، در نتیجه تعداد خریداران احتمالی کاهش یافته و فروشندگان به شدت وارد بازار شده اند. خریداران ممکن است تا حد زیادی خسته شده باشند که به این معنی است که روند صعودی احتمالاً متوقف می شود زیرا خریداران از افزایش طولانی مدت قبلی قیمت سهام سود برده اند و آماده خروج از بازار یعنی فروش هستند.

گپ فرار(Runaway Gap)

به طور کلی، گپ در قیمت یک دارایی زمانی رخ می دهد که قیمت در جهت صعودی یا نزولی افزایش قابل توجهی داشته باشد. گپ فرار یکی از چندین گپی است که ممکن است در طول یک روند رخ دهد. این نوع گپ، که به بهترین شکل در نمودار قیمت مشاهده می‌شود، در طول حرکت‌های قوی گاوی یا خرسی رخ می‌دهد و با تغییر قیمت قابل توجه در جهت روند غالب مشخص می‌شود.

در طول یک روند، قیمت یک دارایی ممکن است چندین گپ را تجربه کند که می تواند به تقویت جهت روند کمک کند. تکنیکالیست های بازار این نظریه را مطرح کرده‌اند که گپ های فرار اغلب پس از تجربه یک گپ شکست رخ می‌دهند، زیرا احتمال یک رویداد غیرمنتظره مثل یک خبر می‌تواند روند موجود را تقویت کند.

روانشناسی پشت گپ های فرار این است که معامله‌گرانی که در حرکت اولیه وارد نشده‌اند، از انتظار برای اصلاح خسته می‌شوند و وارد بازار می‌شوند. این علاقه خرید یا فروش ناگهانی در یک لحظه اتفاق می‌افتد، که معمولاً توسط یک خبر غیرمنتظره تسریع می‌شود، که بازارساز را مجبور می‌کند سفارشات را در نقاط قیمتی قرار دهد که از آخرین قیمت معامله شده قبل از شکل‌گیری گپ دورتر هستند. اشتیاق معامله‌گران برای تعامل، که گاهی اوقات با وحشت همراه است، آنها را به معامله در این سطوح قیمتی سوق می‌دهد که منجر به جهش قیمت دارایی به بالا یا پایین می‌شود که منجر به شکل‌گیری گپ فرار می‌شود.

روندها و گپ ها

روندهای صعودی و نزولی معمولاً از چرخه‌های معاملاتی پیروی می‌کنند که معمولاً شامل گپ شکست، گپ فرار و گپ خستگی هستند.یک گپ شکست معمولاً برای حمایت از نشانه بازگشت روند رخ می دهد. ممکن است با یک الگوی مقاومتی در سقف یا یک الگوی حمایتی در کف همراه باشد. همانطور که روند صعودی یا نزولی یک دارایی شروع می شود، محیط بازار برای چندین گپ فرار آماده می شود. گپ های فرار معمولاً با حجم معاملات بالا همراه است که از اعتماد سرمایه گذاران در جهت روند حمایت می کند. گپ های فرار را می‌توان به عنوان مدرکی اضافه کرد که نشان می‌دهد روند فعلی پایدار است. و در پایان گپ های خستگی نزدیک به انتهای الگوی قیمتی رخ می‌دهند و نشانه تلاش نهایی برای رسیدن به سقف یا کف قیمتی هستند.

گپ ها پر می شوند یا نه؟

وقتی کسی می گوید گپ پر شده است، به این معنی است که قیمت به سطح اولیه قبل از گپ برگشته است. این پر شدن ها بسیار رایج هستند و به دلیل زیر رخ می دهند:

• نشاط غیرمنطقی: تغییر قیمت اولیه ممکن که باعث ایجاد گپ شده است میتواند بیش از حد خوش بینانه یا بدبینانه بوده باشد، بنابراین نیاز به اصلاح دارد.
• الگوی قیمت: الگوهای قیمتی برای طبقه بندی گپ ها استفاده می شود و می تواند به شما بگوید که آیا شکاف پر می شود یا خیر. گپ های خستگی معمولاً بیشترین احتمال پر شدن را دارند زیرا نشانگر پایان یک روند قیمتی هستند، در حالی که گپ فرار و شکست به طور قابل توجهی کمتر پر می‌شوند زیرا برای تأیید جهت روند فعلی استفاده می‌شوند.

هنگامی که گپ ها در همان روز معاملاتی که در آن رخ می دهند پر می شوند، به آن محو شدن گفته می شود. برای مثال، فرض کنید شرکتی سود بالایی را به هر سهم برای سه ماهه پیش رو اعلام کرده است و این خبر قیمت سهم را افزایش می دهد  (به این معنی که قیمت به طور قابل توجهی بالاتر از بسته شدن کندل قبلی خود باز می شود). حالا فرض کنید، در طول روز، مردم متوجه می شوند که اطلاعیه نقاط ضعفی را نشان می دهد، بنابراین شروع به فروش می کنند. در نهایت، قیمت به بسته شدن دیروز می رسد و گپ پر می شود.

چگونه با گپ ها معامله کنیم؟

راه‌های زیادی برای استفاده از گپ ها وجود دارد که چند استراتژی محبوب‌تر از سایرین هستند. برخی از معامله گران زمانی ترید می کنند که عوامل بنیادی یا تکنیکالی بسیار قوی به نفع یا ضرر گپ در روز معاملاتی بعدی باشد. به طور مثال، به دلیل جنگ میان روسیه و اکراین تقاضا شدیدی برای طلا به عنوان دارایی امن ایجاد شد و طلا در بازار فارکس با گپ مثبت شدیدی باز شد معامله گران به دلیل اینکه خبر منتشر شده را قوی می دانند تصمیم میگیرند پس از یک موقعیت مناسب در جهت گپ ایجاد شده صعودی معامله کنند.

برخی از معامله گران پس از تعیین یک نقطه بالا یا پایین (اغلب از طریق سایر اشکال تحلیل تکنیکال) گپ ها را در جهت مخالف محو می کنند. برای مثال، اگر یک سهام بر اساس برخی گزارش‌های سفته‌بازی گپ داشته باشد، معامله‌گران با تجربه ممکن است با باز کردن معامله فروش آن سهام، گپ را کاهش دهند. در نهایت، معامله گران ممکن است زمانی خرید کنند که سطح قیمت پس از پر شدن گپ به حمایت قبلی برسد.

در اینجا موارد کلیدی ذکر شده که باید هنگام معاملات با گپ به خاطر بسپارید:

• نماد مورد نظر را از لحاظ گپ بررسی كنيد معمولا نماد های بازار سهام به علت تعطيلات روزانه ممكن است گپ های زيادی در نمودار وجود داشته باشد و اين گپ ها چون از نوع متداول هستند ارزش معامله كردن ندارد.
• دليل ايجاد گپ را شناسايی كنيد در صورتی كه علت ايجاد گپ قوی باشد سعی كنيد در جهت گپ در موقعيت مناسب معامله كنيد و در صورتی كه علت قوی نباشد ممكن است گپ ايجاد شده به دليل هيجان بازار باشد و گپ به راحتی پر شود و در خلاف جهت گپ ادامه روند دهد.
• رفتار نماد ها در گپ ها ایجاد شده در گذشته را بررسی کنید و در معاملات خود استفاده کنید.
• هنگامی که نمادی شروع به پر کردن گپ می کند، به ندرت متوقف می شود، زیرا اغلب حمایت یا مقاومت فوری وجود ندارد.
• نوع گپ را شناسايي كنيد و با دليل ايجاد گپ رابطه ايجاد كنيد.
• گپ های خستگی و گپ های فرار قیمت را در دو جهت مختلف پیش‌بینی می‌کنند - مطمئن شوید که گپی را که قرار است بازی کنید به درستی طبقه‌بندی کرده‌اید.
• سرمایه گذاران خرد معمولاً شور و نشاط غیرمنطقی از خود نشان می دهند. با این حال، سرمایه‌گذاران نهادی و سیستم‌های الگوریتمی ممکن است برای کمک به پرتفوی‌های خود بازی کنند، بنابراین هنگام استفاده از این نشانه مراقب باشید و قبل از گرفتن یک پوزیشن، منتظر باشید و از تاییدیه های دیگر استفاده کنید.

• حتما حجم را مد نظر قرار دهید. حجم زیاد باید در گپ های شکست وجود داشته باشد، در حالی که حجم کم باید در گپ های خستگی رخ دهد.

• رفتار نماد های مختلف در گپ ها ایجاد شده را بررسی کنید و در معاملات خود استفاده کنید.

نمونه ای از این استراتژی در زیر آورده شده است.

نمونه ای از معامله با گپ

معامله گپ ها یک موضوع انتخابی است. در حالی که برخی از معامله گران به گپ های معاملاتی سوگند یاد می کنند، سایر معامله گران از انجام این کار اجتناب می کنند. برخی از معامله گران دریافته اند که بسته به جفت ارز خاص، گپ در اکثر موارد پر می شود. بنابراین این معامله گران احساس راحتی می کنند که گپ را معامله کنند.از سوی دیگر، معامله‌گران دیگر بر این عقیده‌اند که گپ ها همیشه پر نمی‌شوند و معمولاً کمتر پر می‌شوند. این معامله گران از معامله گپ ها اجتناب می کنند.حقیقت این است که اگر جفت ارز یا شاخص سهام مناسب را انتخاب کنید و اگر آن بازارها تمایل دارند گپ ها را پر کنند، ممکن است معامله گپ ها سودآور باشد.در ادامه یک معامله بر اساس گپ ر بررسی میکنیم.

به طور مثال در تصوير زير گپ ايجاد شده طلا كه در تعطيلی شنبه و يكشنبه بوده و به دليل اخبار هاي ورشكستگی بانک های آمريكايی به وجود آمده است اولا كه از نظر فاندامنتال و خبري علت و دليل گپ قوی می باشد و احتمالا قيمت طلا در ادامه روز در مسير گپ رشد كند.
دوما گپ ايجاد شده به دليل اينكه در ميانه يک روند صعودی و پس از شكست مقاومت ١٨٥٠ دلار ايجاد شده است از نوع گپ فرار است بنا به دو دليل گفته شده ميتوان به دنبال موقعيت خريد در نماد طلا پس ايجاد اين گپ بود.
همانظور كه در تصوير مشاهده ميكنيد طلا در عدد 1867 بسته شده است و با گپ در عدد 1884 باز شده است و پس از يک نوسان رو به بالا در درون گپ نفوذ داشته است يک تریدر ميتواند زمانی كه قيمت به 50% تا 70% گپ ايجاد شده نفوذ كند به دنبال موقعيت خريد با استاپ زير كندل قبل گپ باشد.

معاملات شرطی و حد ضرر یا حد سود در گپ ها چگونه فعال می شود؟

همانظور كه گفته شد زمانی كه گپ ايجاد می شود فضای خالی در نمودار بین کندل قبلی و بعدی وجود دارد در نتیجه قيمت و هيچ معامله ای وجود ندارد.بنابراين اگر معاملات شرطی و حد سود یا ضرر در منطقه گپ باشد اين معاملات در قيمتي كه كندل جديد شروع به كندل سازی می كند فعال می شود.

به طور مثال فرض كنيد در روز جمعه چند ساعت مانده به پايان ماركت تريدری خريد با حجم ٠.١ لات در نماد طلا با قيمت 1920 انجام ميدهد و حد ضرر اين معامله در عدد 1910 قرار می دهد سپس نماد طلا در ساعت ١:٣٠ بامداد شنبه با قيمت 1914 بسته می شود. سپس بعد از تعطیلات شنبه و یکشنبه بنا به دلايل خبری نماد طلا در روز دوشنبه ساعت ٢:٣٠ در عدد 1905 باز می شود بنابراين حد ضرر معامله تريدر به جای اینکه در عدد 1910 فعال شود به دلیل گپ نزولی در عدد 1905در ضرر بیشتر فعال می شود.این موضوع به دلیل اسلیپیچ‌ است.

با این نوع استراتژی، برخی از معامله گران بر این باورند که بهتر است از حد سود و حد ضرر استفاده نشود زیرا پایین و بالای گپ ها به طور طبیعی به عنوان حد سود و حد ضرر عمل می کنند. با این حال، سایر معامله گران معتقدند که سفارشات حد ضرر باید همیشه مورد استفاده قرار گیرند و باید در سطوح مقاومت یا حمایت کلیدی تنظیم شوند تا از ضررهای بزرگ جلوگیری شود. انتخاب هر معامله گر بر اساس ارزیابی ریسک خودش است. با این حال، به طور کلی، سفارشات حد ضرر باید به طور قطع در هر معامله قرار گیرد.

در مثالی ديگر تصور كنيد تريدری قبل از بستن ماركت فاركس معامله شرطی از نوع بای ليميت را در عدد 1910 قرار می دهد و ماركت مانند مثال قبلی در 1914 بسته می شود و زمانی كه ماركت باز می شود معامله خريد به جای 1910 در عدد 1905 فعال می شود.